1 9 8 2
MILLIYET DAILY NEWSPAPER
1982.07.25
TRT
,
1 9 8 4
MİLLİYET DAILY NEWSPAPER
1984.09.23
TRT
1 9 8 7
INTERVIEW
1987.07.01
TRT
An interview with Gencer by Nazan Ölçer
Guest: Aydın Gün
Nazan
Ölçer’in Türk ve İslam Eserleri Müzesi’nde opera sanatçısı Leyla Gencer ile
yaptığı sohbette Gencer; hayatını, operaya nasıl başladığını, İngiliz
edebiyatına duyduğu merakı, İtalyanca, İngilizce ve Fransızcayı kısa sürede
öğrendiğini ve sahneye nasıl çıktığını anlatmaktadır. Programda ayrıca, sanatçı
hakkında yazılan 600 sayfalık kitaba yer verilmekte ve konuk Aydın Gün, sanatçı
hakkındaki görüşlerini aktarmaktadır.
 |
| with Nazan Ölçer (2nd on the right) |
1 9 9 0
ARŞİV SANAT
1990
TRT INTERVIEW
GÜNEŞ
DAILY NEWSPAPER
1990.04.09
TRT
DEVLET SANATÇILARI / STATE ARTISTS
1990 June
TRT
Recording Excerpt
Recording includes a song from Rossini’s Soirées musicales Il rimprovero (Recorded on July 1982, 09)
MİLLİYET DAILY NEWSPAPER
1990.06.10
TRT
1 9 9 4
MILLIYET DAILY NEWSPAPER
1994.03.27
TRT INTERVIEW (Bizim İnsanlarımız)
1 9 9 6
INTERVIEW
1996
ATV
Presented by Kenan Işık.
 |
| with Kenan Işık |
Excerpts from documentary
Vol. I
Vol. II
2 0 0 0
INTERVIEW
2000
TRT
RECORDING
2 0 0 2
DOCUMENTARY
2002
ATV
Rüzgâra
Karşı YürüyenlerYüzümüzü
Güldürenler
Onlar Rüzgâra Karşı Yürüdüler, Yüzümüzü Güldürdüler
Yapım
Tarihi – 2002
Süre – 00:40:00
Format – Belgesel, Renkli, Türkçe
Bölüm Sayısı – 10
Yönetmen – Nebil Özgentürk
Süre – 00:40:00
Format – Belgesel, Renkli, Türkçe
Bölüm Sayısı – 10
Yönetmen – Nebil Özgentürk
Ekonomik kriz nedeniyle hemen bütün belgesellerin teker teker ekrandan çekildiği günlerde de boş durmayıp yeni belgesel hazırlıklarına girişen Nebil Özgentürk, ortaya oldukça nitelikli bir yapım daha çıkarmış. Özgentürk, geçtiğimiz yıl çalışmalarına başladığı 'Onlar Rüzgâra Karşı Yürüdüler, Yüzümüzü Güldürdüler' adlı projenin de tamamlandığını söylüyor. Yurt dışında başarılı olmuş veya başarısı ülke sınırlarını aşıp dünyanın değişik bölgelerinde adını kabul ettirmiş isimlerin hayat hikayelerinin anlatıldığı 10 bölümlük belgesel, "Onlar Rüzgâra Karşı Yürüdüler, Yüzümüzü Güldürdüler" önümüzdeki günlerde yine Atv ekranında belgesel sever izleyiciyle buluşacak.
A television documentary dedicated to Turkish artists
including Leyla Gencer.
Directed by Nebil Özgentürk.
Date: 2002
Duration: 00:40:00
Number of episodes: 10
Director: Nebil Özgentürk
Directed by Nebil Özgentürk.
Date: 2002
Duration: 00:40:00
Number of episodes: 10
Director: Nebil Özgentürk
Artists include Fazıl Say (pianist), Alev Ebüzziya (sculptor), Güher- Süher Pekinel (pianists), Gökşin Sipahioğlu (journalist), Leyla Gencer (soprano), Burhan Doğançay (painter), Suna Kan (violinist), Orhan Pamuk (writer)
SABAH DAILY NEWSPAPER
2002 June
MERT İNAN
Bir Yudum İnsan ekibinden yeni belgesel
Dünyanın tanıdığı Türklerin öyküleri
Bir Yudum İnsan ekibi şimdi de 'Rüzgâra Karşı Yürüyenler... Yüzümüzü Güldürenler...' adıyla uluslararası yeni bir belgesele imza atıyor. Yurtdışında evrensel üne kavuşmuş doktor, sanatçı, araştırmacı, müzisyen gibi meslek gruplarından tanınmış kişilerin yaşam öykülerini ekrana taşıyacak olan "Rüzgâra Karşı Yürüyenler... Yüzü Güldürenler" belgeseli Beyoğlu' ndaki Çiçek Bar'da düzenlenen bir kokteyl ile tanıtıldı. Nebil Özgentürk'ün hazırladığı, Arif
Keskiner'in yönetmenliğini yaptığı yeni belgeselin tanıtım kokteyline Orhan Pamuk, Haluk Bilginer, Coşkun Aral, Halil Ergün ve Tayfun Talipoğlu gibi seçkin davetliler katıldı. İlk bölümünde Yazar Orhan Pamuk'un yaşam öyküsünün ekranlar geleceği Rüzgâra Karşı Yürüyenler... Yüzümüzü Güldürenler..." belgeselinin diğer bölümlerinde Fazıl Say, Alev Ebüzziya, Güher-Sühel Pekinel, Gökşin Sipahioğlu, Leyla Gencer, Burhan Doğançay ve Suna Kan'ın yaşamları konu edilecek. Belgeselin ilk bölümü 12 Haziran Çarşamba günü atv'de yayınlanacak.
SABAH DAILY NEWSPAPER
2002.06.11
Rüzgâra karşı yürüyenler...
Cumartesi akşamı iki yakın dostumun Arif Keskiner ve Nebil Özgentürk'ün ortak gerçekleştirdikleri 'Rüzgâra Karşı Yürüyenler' belgeselinin tanıtım
gecesindeydim... Dostlar arasında büyük bir keyifle belgeselin tanıtım filmini
izledik... 'Bir Yudum İnsan'ekibi yine başarılı bir belgesel çıkartmış
ortaya...
Her biri yurtdışında yaşayan ve evrensel şöhretlere ulaşmış değerlerimizin
hayat öyküleri...
Bilim adamları, doktorlar, araştırmacılar, sanatçılar,
müzisyenler... Kısaca bütün dünyada rüzgâra karşı yürüyenler... Yüzümüzü
güldürenler... 'Haritada yeri bilinmeyen ülkenin çocuklarıydılar...
Yaratıcılıklarını sırtlayıp, dünyayı güzelleştirmek için yola çıkmışlardı.
Müzisyendiler, Seramikçiydiler... Fotoğrafçıydılar... Edebiyatçıydılar... Bilim
adamıydılar...
Uluslararası dengeler bir an için sustu...
Sanat kazanmış,
bütün kapılar açılmıştı. Çoktan dünyalı olmuşlardı.
Onlar rüzgâra karşı yürümüş, yüzümüzü güldürmüşlerdi...'
Evet...
12 Haziran Çarşamba akşamı atv'de yayınlanacak olan 'Rüzgâra Karşı Yürüyenler
Yüzümüzü Güldürenler' belgeseli Fazıl Say, Alev Ebüzziya, Güher-Süher Pekinel, Gökşin Sipahioğlu, Leyla Gencer, Burhan Doğançay, Suna Kan ve Orhan Pamuk'un hayat
öykülerindeki ilginç ayrıntılardan, eserlerinden, anılarından, dostlarının röportajlarından
ve dönemlerine tanıklık eden yakın tarihimizin de belgelerinden oluşuyor.
İlk portrede Ünlü romancımız Orhan Pamuk'un hayat öyküsünü izleyeceğiz...
atv yönetimini kutlamak lazım... Rating kaygısı taşımadan son derece düzeyli,
prestij programlara yer verdikleri için... Ama 'Bir Yudum İnsan' düzeyli
programlarında izlendiğini ispatladı ve geçtiğimiz sezonu oldukça yüksek
izlenme
oranlarıyla kapadı...
Elinize Sağlık 'Bir Yudum İnsan' ekibi, yolunuz açık olsun...
Ve iyi ki varsınız Arif, Nebil, Cem, Melda...
2 0 1 3
BORUSAN KLASİK RADYO
2013.05.10
KLASİK TATLAR
Presenter: Ahmet Etem Erenli
Hiç kuşkusuz 20. Yüzyılın en önemli sopranolarından biri Leyla Gencer. Üstün tekniği, rollere kattığı inandırıcılık, oyun gücü ve araştırmacı kişiliği onu bu alanda öne çıkartan özellikler.
Hazırladığım bugün ki programda Bellini, Donizetti, Verdi, Mozart ve Spontini’den arya ve sahnelere yer verdim. Gencer’in üne kavuşturduğu Lucrezia Borgia, Roberto Deveraux, Maria Stuarda ve Belisario gibi operaları ise başka bir programa bırakmayı düşündüm.
BÖLÜM I: ANNA BOLENA – DONIZETTI
20. yüz yılın çok az sopranosu Donizetti’nin Anna Bolena operasını sahnede seslendirme fırsatını yakaladı. Maria Callas’ın 1957 La Scala’da seslendirmesiyle gün yüzüne çıkan bu operayı Callas çok uzun süre söylemedi ve Anna Bolena kesinlikle Gencer’in rolü oldu. İlk kez 1958’de RAI için eserin kaydını yapan Gencer 1965’te Glyndebourne Festivali’nde bu eseri bir kez daha yorumladı. Gencer’in son Anna’sı ise 1976/77 sezonunda Roma Operası’nda Visconti’nin prodüksiyonu oldu. O güne kadar çeşitli kesintilerle seslendirilen bu eser ilk kez tam olarak seslendirildi. Gencer’e bu operada ünlü Rus bas Boris Christoff’ta eşlik ediyordu. Gencer’in en sevdiğim Bolena’sı olmasına rağmen Gencer bu prodüksiyon süresince hasta olduğunu ve performansından pekte memnun kalmadığını söylemişti. Şimdi bu operadan “Al dolce guidami” aryası ile başlayan final sahnesini dinleyelim. 7 Nisan 1977’de ki bu canlı kayıtta orkestrayı Gabriele Ferro yönetiyor.
Anna Bolena
Teatro dell’Opera, Roma / Gabriele Ferro
7.04.1977
Al dolce guidami.... Qual mesto suono! ....Ciel, al miel lunghi spasimi .... Coppia inqua, estrema vendetta
Anna Bolena Leyla Gencer soprano
BÖLÜM II: DON GIOVANNI – MOZART
Şimdi biraz daha gerilere gidelim. 1960’lara. 60’lar Gencer’in Mozart’a el attığı yıllardır diyebiliriz. 1962’de Figaro’nun Düğünü ve 1968’de Idomeneo’da yer aldı. Biliyorsunuz Mozart’ın başyapıtı Don Giovanni’de iki baş kadın oyuncu vardır. Donna Anna ve Donna Elvira. Gencer 1960’ta RAI TV için yaptığı kayıtta Donna Elvira’yı, 1962’de Londra Covent Garden Operası’nda ise Donna Anna’yı seslendirdi. Donna Elvira bence operanın en ilginç kadın karakteridir ve Gencer’e daha çok uygun olduğunu düşünürüm ve Donna Anna’yı biraz pasif bulmuşumdur.
Gencer’i önce 1960’ta RAI TV için yapılan kayıtta Donna Elvira’nın ünlü aryası “Mi Tradi”de dinleyelim daha sonrada Donna Anna’nın “Crudele, non mi dir .. Bell’idol mio” aryasını dinleyelim. RAI Orkestrasını Francesco Molinari-Pradelli, Covent Garden Opera Orkestrasını ise Georg Solti yönetiyor.
Don Giovanni
Orchestra e coro del RAI, Milano / Francesco Molinari Pradelli
26.04.1960
In quali eccessi… O numi mi tradi Quel’alma Ingrata
Donna Elvira a lady of Burgos Leyla Gencer soprano
Don Giovanni
Orchestra of The Royal Opera House, Covent Garden / Georg Solti
9.02.1962
Crudele! Non mi dir Bell’idol mio
Donna Anna Leyla Gencer soprano
BÖLÜM III: LA VESTALE – SPONTINI
Biraz az bilenen bir operaya geçiyoruz: “La Vestale”. Leyla Gencer adeta onun için bestelenmiş bu operayı maalesef sadece iki prodüksiyonda seslendirdi. Eserle ilk kez 1969’da Palermo’da tanıştı ve 1973’te Roma’da bu eserle tekrar sahneye çıktı. Şimdi 4 Aralık 1969 akşamına dönelim ve Fernando Previtali yönetimindeki Palermo Operası orkestra ve korosu eşliğinde Gencer’i eserin en ünlü aryası “Tu che invoco con orrore” de dinleyelim.
La Vestale
Orchestra e Coro del Teatro Massiomo di Palermo / Fernando Previtali
4.12.1969
Tu che invoco con orrore
Giulia a young Vestal virgin Leyla Gencer soprano
BÖLÜM IV: ATTILA – VERDI
20 Ekim 1972 tarihine New Jersey’e gidiyoruz. Gencer olağanüstü yorumuyla bir ilke daha imza atıyor ve Verdi’nin Attila operasında Odabella rolünü seslendiriyor. Gencer aynı yıl bu operayı bir kez de Riccardo Muti ile Floransa’da seslendirecek ve büyük başarı kazanacaktır. Odabella’nın ünlü aryası “Liberamente or piangi..”yi dinleyelim şimdi orkestrayı Alfredo Silipigni’nin yönetiyor.
Attila
Orchestra and Chorus of the Opera Theatre of New Jersey / Alfredo Silipigni
20.10.1972
Liberamente or piangi … Oh! Nel fuggente nuvolo
Odabella daughter of the Lord of Aquileia Leyla Gencer soprano
BÖLÜM V: MACBETH – VERDI
Ve Attila’dan bir başka genç Verdi bestesine geçiyoruz “Macbeth”. Gencer demek bana sorarsanız Lady Macbeth demek. Bu rolü onun kadar başarı ve etkileyicilikle söyleyen belki bir Callas var. Kariyerinde ilk kez 1960’ta Palermo’da Macbeth’i söyleyen Gencer son Macbeth performansını ise 1980’de Livorno’da yaptı.
Şimdi 9 Nisan 1968 gecesine, efsanevi opera şefi Gavazzeni’nin yönettiği Venedik La Fenice operasına gidelim ve Gencer’i Birinci Perdenin beşinci sahnesinde dinleyelim. “Nel di della vittoria….” ve hemen ardından “Vieni t’afretta... Al cader della sera”
Macbeth
Orchestra e Coro del Teatro La Fenice / Gianandrea Gavazzeni
9.04.1968
Nel di della vittoria io le incontrai... Vieni! t’afretta... Al cader della sera
Lady Macbeth Leyla Gencer soprano
BÖLÜM VI: IL TROVATORE – VERDI
Şimdi Leyla Gencer’in ilk kayıtlarından birini dinletmek istiyorum. 1957 yılında kaydedilen Il Trovatore. Verdi’nin en güzel eserlerinden biri olan “Il Trovatore”de Gencer kariyerinin başında olmasına rağmen şimdilerde “Dream Cast” (Rüya Kadro) denilen bir ekiple çalışmış. Mario del Monaco, Ettore Bastianini ve Fedora Barbieri. Fernando Previtali’nin orkestrayı yönettiği operada genç Leyla Gencer operanın en sevilen iki aryasını seslendiriyor: “Tacea la notte placida” ve “D’amor sull’ali rose”.
Il Trovatore
Orchestra Sinfonica di Milano della RAI / Fernando Previtali
29.05.1957
Tacea la notte placida...
D’amor sull’ali rose....
Duchess Leonora lady-in-waiting to the Princess of Aragon Leyla Gencer soprano
BÖLÜM VII: NORMA – BELLINI
Bu bölümü daha doğrusu kalan süremizi Bellini’nin büyük eseri “Norma”ya ayırmak istedim. Maalesef Callas, Gencer ve Caballé’den sonra hala Norma operasını seslendirecek düzeyde bir soprano bulunamadığını burada not etmek isterim. Elimde bulunan Gencer’e ait beş farklı Norma’da bölümler çalacağım.
1890 yılında ünlü soprano Lilli Lehmann bu operayı ilk kez MET’te söylediğinde Norma’yı seslendirmenin Wagner’in Ring Operasında üç Brünhilde’yi seslendirmekten daha zor olduğunu söylemiştir.
Gencer, Callas’ın hemen ardından “Anna Bolena”, “Alceste” ve “Poliuto” operaları söylemiş ve kariyerinde ciddi risk almıştır. Ama hiç kuşkusuz en büyük risk Callas’tan sonra La Scala’da Norma söylemekti.
Gencer’i önce 18 Temmuz 1964 gecesi Buenos Aires Teatro Colon operasında dinleyeceğiz. Orkestra’yı Bruno Bartoletti yönetecek ve Gencer ünlü “Casta Diva”yı seslendirecek;
Hemen arkasından, 13 Ocak 1965 tarihine La Scala’ya gideceğiz ve aynı aryayı bir kez de Gavazzeni yönetiminde dinleyeceğiz;
Üçüncü kaydımız 30 Ocak 1965 Napoli San Carlo operasından ünlü mezzo-soprano Fiorenza Cossotto ile birlikte “Mira Norma”yı seslendirecekler;
Dördüncü kaydımız 24 Temmuz 1965 akşamı Arena di Verona’dan. Gencer’e bu bölümde yine Cossotto ve tenor Brono Prevedi eşlik edecek orkestrayı da bir kez daha Gavazzeni yönetiyor “Oh! Di qual sei tu vittima”;
Son kaydımız ise Bologna operasının Lozan’a yaptığı turneden alınmış ve 6 Ekim 1966 tarihini taşıyor. Operanın finali olan “Deh! Non volerli vittime”yi dinleyeceğiz. Orkestra şefi Oliviero de Fabritiis.
Şimdi yaklaşık yarım saat boyunca Norma’dan bölümleri dinliyoruz.
Norma
Orchestra e Coro del Teatro Colon, Buenos Aires / Bruno Bartoletti
18.07.1964
Casta diva
Norma High priestess of the druidical temple Leyla Gencer soprano
Norma
Orchestra e Coro ddel Teatro alla Scala di Milano / Gianandrea Gavazzeni
13.011965
Casta Diva
Norma High priestess of the druidical temple Leyla Gencer soprano
Norma
Orchestra del Teatro di San Carlo / Fernando Previtali
30.01.1965
Mira Norma.... Si, fino all’ore estreme
Norma High priestess of the druidical temple Leyla Gencer soprano
Adalgisa a virgin of the temple Fiorenza Cossotto mezzo-soprano
Norma
Orchestra e Coro del’Arena di Verona / Gianandrea Gavazzeni
24.07.1965
Oh! Di qual sei tu vittima... Perfido! ... Or basti… Vanne, si, mi lascia, indengo
Norma High priestess of the druidical temple Leyla Gencer soprano
Adalgisa a virgin of the temple Fiorenza Cossotto mezzo-soprano
Pollione Roman Pro-consul in Gaul Bruno Prevedi tenor
Norma
Orchestra e Coro del Teatro dell’Opera di Bologna / Oliviero de Fabritiis
6.10.1966
Deh! Non volerli vittime
Norma High priestess of the druidical temple Leyla Gencer soprano
Adalgisa a virgin of the temple Fiorenza Cossotto mezzo-soprano
Pollione Roman Pro-consul in Gaul Gastone Limarilli tenor
Oreveso Archdruid father of Norma Ivo Vinco bass
Bugünkü Klasik Tatların sonuna geldik. Yakında tekrar görüşmek umuduyla herkese iyi bir hafta sonu dileriz.
2 0 1 9
LA DIVA TURCA
2019.01.23
A Documentary for Leyla Gencer with English Subtitles
SELCUK METIN director
ZEYNEP ORAL text
Première: 23 January 2019, Wednesday
Production
Istanbul Foundation for Culture and Arts
© 2019
For further details please see "Omaggio A Gencer" section.
ZEYNEP ORAL text
Première: 23 January 2019, Wednesday
Production
Istanbul Foundation for Culture and Arts
© 2019
For further details please see "Omaggio A Gencer" section.
Complete Documentary
with English Subtitles
2 0 2
1
KISA BİR ARA (TRT TV2)
2021.02.15
A programme dedicated to
Leyla Gencer presented by Birol Namoğlu and Derya Beşerler
A
2 0 2 2
TÜRKİYENİN SESLERİ / TRT PODCAST
2022
Geçmişten günümüze Türkiye'nin adını duyurmuş, ulusal ya da uluslararası başarılara imza atmış öncü sanatçı ve bilim insanlarını konu alan, yurt dışında ve Türkiye'de yaşayan vatandaşların milli bilincini pekiştirmeyi hedefleyen eğitim-kültür programıdır.
KARALAMA DEFTERİ
2022.11.25
A programme dedicated to Leyla Gencer and her art presented by Doğan Hızlan and İhsan Yılmaz
KİTAPTAKİ MÜZİK (TRT RADIO
3)
2022.12.17
A programme dedicated to
Leyla Gencer by Neşe Yenice and presented by Ece Akyüz
PRIVATE VIDEO
Recording
This recording is from her home in Istanbul during
her stay in Istanbul on 2006 Leyla Gencer Competition
