SALOME Richard Strauss
IN MEMORY OF LEYLA GENCER
2013.03.28 LÜTFİ KIRDAR ICEC – 20.00
Borusan Istanbul Philharmonic Orchestra (BIPO)
Sascha
Goetzel conductor
Herodes THOMAS MOSER tenor
Herodias LARISSA DIADKOVA mezzosoprano
Salome NADJA MICHAEL soprano
Jochanaan
Morten FRANK LARSEN baritone
Narraboth PETER SONN tenor
Photo
© BORUSAN SANAT / MUHİTTİN TÜYLÜCE, Istanbul
MİLLİYET ART MAGAZINE
2013 March
LEYLA GENCER
2013.03.28
Onun için çok şey söylendi La Diva Turca, Kraliçe Leyla, Korsanların Nişanlısı ama hiç kuşkusuz operanın devrimci Divalarından biriydi Leyla Gencer. Farklıydı. Bugün sahnelenen birçok eser onun sayesinde opera edebiyatına kazandırıldı. O sadece iyi bir ses değil aynı zamanda sesiyle de rol yapabilen, söylediği her kelimeye hayat veren, anlam yükleyen bir sanatçıydı. Sesi belki çok büyük değildi ama müthiş tekniği ile kolaratur ve dramatik rolleri aynı başarıyla söyledi. Bugün bir akşam Lucia diğer akşam Lady Macbeth’i söyleyen sanatçı bulmak pek kolay değil diye düşünüyorum.
Gencer’in 120’yi aşkın canlı opera kaydı bugün müzik piyasalarında dolaşıyor ve kendisi bu korsan kayıt piyasasının en çok satış yapan sanatçılarından biri. Opera severler neden bugünün DDD denilen teknoloji harikası CD’lerinin yerine hala Gencer’in çoğu kötü kaydedilmiş, cızırtılı CD’leri satın alıyor çünkü O Farklıydı. Niçin piyasada Gencer’e ait beş Norma ve Lady Macbeth kaydı rahatlıkla bulunabiliyor. Çünkü o her performansında farklı bir Norma farklı bir Lady Mabeth yakalamaya çalışmıştı. Bir keresinde ben hala opera öğreniyorum demişti. Kimden sorusuna ise ders verdiğim öğrencilerden demişti. Bence Leyla Gencer’in farkı buydu. Operaya olan tutkusu.
Leyla Gencer’i bundan beş yıl önce kaybettik. Ölümü tüm dünya basınında yer aldı. Hiçbir zaman MET’te sahneye çıkmadı ama ölüm haberi “Breaking News” (Son Dakika) olarak MET web sitesinde yer aldı, ünlü orkestra şefi Lorin Maazel La Scala Operası’nda ki performansından önce Gencer’in ölüm haberini izleyicilerine duyurdu ve tüm La Scala saygı duruşunda bulundu, dünyanın önde gelen 50’yi aşkın gazetesi ve web sitelerinde ölüm haberini verip hayatı hakkı bilgiler verdi. Tabi ülkemizde de basında bir süre yer aldı.
Leyla Gencer’e adadığımız ilk konseri yapmadan önce aramızda çok tartıştık acaba onu nasıl analım diye. Esasında sorunun cevabı çokta zor değildi. Onu büyük bir tutku ile bağlı olduğu Opera ile anmaya karar verdik. Ama hangi operalarla anmalıydık. Acaba kendisini Leyla Gencer’in üne kavuşturduğu operalarla mı anmalıydık yoksa tüm opera açık olmalı mıydık? Biz ikinci yolu seçtik. Bu yolu seçerken de yine Leyla Gencer’in sözlerinden yola çıktık: “Asla tek düze olmayın, sadece opera dinlemeyin her tür müziğe açık olun. Klasik Müzik, Çağdaş Müzik, Caz, Halk Müziği, Pop her müziğin iyisi ve kalitelisi olur kendinizi kısıtlamayın”. Biz de kendisinin bu sözünden güç alarak repertuarda herhangi bir sınırlamaya gitmeden ama sadece “Opera” ile anmaya karar verdik Gencer’i.
Leyla Gencer, biz sevenlerinin hayatında büyük farklılıklar yarattı. Umarım bu gece sizlerin de hayatında güzel izler bırakır.
Ahmet Etem Erenli
Genel Müdür
© Borusan Sanat - 28 March 2013
She was given so many names: La Diva Turca, The Queen Leyla, The Fiancée of the Pirates...but she was undoubtedly one of the revolutionary divas of the opera world. She was different. Many operas which are staged today were brought back to the opera repertoire because of her efforts. She wasn’t just an artist with a beautiful voice but an artist who could act with her voice; she could revive and give meaning to every word that she said. She maybe didn’t possess a big voice, but she sang magnificently both coloratura and dramatic roles thanks to her perfect vocal technique. I believe that it’s not easy to find a singer today who could sing Lucia and Lady Macbeth one night after another. Today, there are over 120 live opera records of Gencer which are available in music stores and she is still one of the best selling artists of the pirate recording music industry. Why do opera fans still mostly prefer buying the poorly recorded, scratchy CDs of Gencer instead of the DDDs that are the current technological miracles? Because she was different! How come we can easily find five different recordings of Norma and Lady Macbeth? Because each time she sang them, she’d tried to portrait a different Norma or a Lady Macbeth. She once told me that she was still learning about opera. And when I asked who she was learning from, she told me that she was learning from her students to whom she was teaching. I believe that it’s exactly what made her special: Her passion for opera. Leyla Gencer passed away five years ago. Her death was announced in the newspapers all around the world. She never performed at MET, but the news of her death was announced at the MET’s website as Breaking News. The great conductor Lorin Maazel announced her death right before his performance at La Scala Theater and there was a moment of silence in the whole theatre. 50 of the most prestigious newspapers of the world wrote about her death in their websites and shared information about her life and career. And of course the Turkish press wrote about her too. Before organizing our first concert dedicated to Leyla Gencer, we discussed for a long time about how we should commemorate her. Actually, the answer was quite easy. We decided to commemorate her with opera; to what she was so passionately dedicated. But which operas would we choose? Would it be appropriate to choose the operas that she’d made famous or could we choose any opera from the repertoire? We chose the second option. And once again one of Leyla Gencer’s quotes inspired us to do so: “Never be steady, don’t listen to only opera, be open to all kinds of music. You can listen to classical music, contemporary music, jazz, folk music or pop. All genres have good and qualified examples among them, so don’t limit your choices.” So this quote of hers gave us courage to not to limit ourselves within the repertoire, but we decided to commemorate her only with “Opera”. Leyla Gencer made great differences in our lives; in the lives of those who loved her. I hope that tonight’s concert will also remain as a good memory for you...
Ahmet Etem Erenli
Genel Müdür / General Manager
© Borusan Sanat - 28 March 2013
