La soprano Leyla Gencer, l’une des dernières reines du bel canto romantique, est décédée vendredi 9 mai à Milan. Née le 10 octobre 1928 à Istanbul, la diva turca était dans sa quatre-vingtième année.Elève de la soprano Giannina Arangi Lombardi, Leyla Gencer s’est construit un répertoire de plus de soixante-dix rôles dont dix-neuf incarnés jusqu’en 1983 sur la seule scène de La Scala, où elle avait débuté en 1957, en Madame Lidoine, pour la création de Dialogues des carmélites de Poulenc. L’année suivante, cette artiste curieuse se produisait au même endroit dans le rôle de la Première Dame de Canterbury lors de la première mondiale de Meurtre dans la cathédrale de Pizzetti.Injustement boudée par les grandes maisons de disques à l’heure du succès de ses consoeurs Joan Sutherland et Montserrat Caballé, Leyla Gencer débuta à Covent Garden en 1962 mais, curieusement, jamais au Metropolitan Opera.Cette chanteuse au style belcantiste de haute école demeurera sans doute l’une des plus grandes donizettiennes qu’a produites l’histoire de l’art lyrique, en Anna Bolena, Lucia, Maria Stuarda ou encore Elisabetta…Elle avait fait ses adieux à la scène au milieu des années 1980 pour se consacrer avec passion à la pédagogie, notamment comme directrice artistique de l’Académie de chant de La Scala, assurément le théâtre de sa vie.
«La Opera misma cierra con ella años de esplendor», dijo el teatro italiano Alla Scalla en un comunicado.
La cantante lírica de origen turco Leyla Gencer murió ayer por la noche, a los
80 años, en su casa de Milán, anunció hoy el Teatro Alla Scala con un
comunicado.
«Una de las voces más emocionantes de todos los tiempos, se consigna a la
memoria. No. sólo la Scala, su teatro y su segunda casa, pero la Opera
misma cierra con ella años de esplendor irrepetibles», afirmó la nota del
teatro.
Las exequias de Gencer tendrán lugar el lunes en la iglesia de San Babilia.
Los críticos coincidieron hoy en definirla una de las voces más bellas y profundas que haya tenido el mundo de la lírica.
Gencer nació en Estambul el 10 de octubre de 1928. En su larga carrera actuó en los escenarios más importantes del mundo, de la Royal Open House de Londres al teatro Bolchoi die Moscú.
Gencer recorrió el mundo haciendo conocer su voz y sus espléndidas dotes de interpretación que llevaron a muchos a definirla heredera de la griega María Callas.
 |
| Leyla Gencer in Pkovaya Dama, 1961 Photo © TEATRO ALLA SCALA / ERIO PICCAGLIANI, Milano |
Die türkische Sopranistin Leyla Gencer ist tot. Sie sei am Samstag in ihrem Haus in Mailand im Alter von 79 Jahren gestorben, berichtete die italienische Zeitung "La Repubblica" am Sonntag. Die Sängerin galt bei vielen Opernfans als eine der größten Stimmen des 20. Jahrhunderts.
Am 10. Oktober 1928 in Istanbul geboren, absolvierte Gencer ihr Ausbildung am Konservatorium von Ankara durch Elvira de Hidalgo, die auch die Lehrerin von Maria Callas gewesen war. Ihr Debüt feierte die Künstlerin 1950 an der Oper von Ankara als Santuzza in Pietro Mascagnis "Cavalleria Rusticana".
Von 1954 bis 1985 war sie in mehr als 70 Rollen vor allem auf italienischen Bühnen zu sehen, so etwa in Giacomo Puccinis "Madame Butterfly" und in "Verdis Lady Macbeth". Gencer trat aber auch an den Staatsopern von Wien und München, am Bolschoj Theater Moskau, an den Opern von Leningrad, Stockholm, Oslo, Warschau und am Teatro Colon in Buenos Aires auf. Bis 1992 gab sie auch nach dem Abschied von den Opernbühnen weiter Konzerte.
Besondere Anerkennung erwarb sich die Künstlerin für ihre Wiederbelebung von in Vergessenheit geratenen Belcanto-Opern aus der ersten Hälfte des 19. Jahrhunderts. 1989 wurde sie zur Türkischen Staatskünstlerin ernannt, in Italien erhielt sie den "Premio Caruso".
 |
Leyla Gencer in Caterina Cornaro, 1973 Photo © ERIKA DAVIDSON, New York |
La Gencer va ser una estrella, certament, però una mica fugaç i de transcendència relativa, tot i el seu pas important pels escenaris d’arreu, especialment d’Europa perquè la seva carrera nord-americana va ser més aviat modesta. En estudi va gravar més aviat poc i la majoria dels seus enregistraments procedeixen de preses en directe, pirata o radiofònics. A través d’ells s’observa com la seva flexibilitat va permetre a la Gencer evolucionar, des de rols intensament dramàtics com el de Santuzza (amb el que va debutar a Nàpols) fins a d’altres de més volada lírica tot i mantenir el pols dramàtic, com el rol titular de Norma, que va cantar per cert al Liceu inaugurant la temporada 1961-62 del teatre barceloní al costat de Bruno Prevedi i Fiorenza Cossotto. A més d’aquella Norma de 1961, la soprano turca va tornar al Liceu la temporada 1975-76 amb Poliuto de Donizetti.
Potser un dels trets que caracteritzen millor la veu de la soprano turca va ser la seva capacitat actoral i els seus dots per al cant d’”agilità” que va desplegar en reexhumacions d’un repertori que ella va contribuir a posar de moda: Anna Bolena, Lucrezia Borgia o la verdiana La bataglia di Legnano entre d’altres, tot i que sense la transcendència del que van aconseguir algunes de les sopranos que li eren contemporànies i que també van incorporar aquestes òperes al seu repertori.
Leyla Gencer (1928-2008), descanse
en paz
Ha fallecido a los 79 años la soprano Leyla Gencer, llamada “la diva turca” y “la regina” por el público italiano. Aunque conocida principalmente por sus heroínas donizettianas, Gencer tuvo una larga carrera en la que cantó setenta y dos papeles, abarcando desde Poulenc hasta Monteverdi y haciendo la obligatoria parada (para alguien que cantó sobre todo en Italia) en las obras de Bellini, Verdi y Puccini. Desgraciadamente, su triunfante carrera sobre las tablas no se vió reflejada en los estudios de grabación, donde no se prodigó apenas, por lo que la mayor parte de los registros de su arte nos llegan de tomas del directo, grabaciones piratas y retransmisiones radiofónicas. Aún así, nadie duda en situarla entre las grandes divas de la segunda mitad del siglo XX.
ELESPECTADOR.COM
Conocida como La Diva Turca, Gencer murió de insuficiencia cardiorrespiratoria en su casa de Milán el viernes, informaron La Scala y la Opera y Ballet Estatal de Turquía.
La Scala expresó
su "enorme pesar" y dijo que la cantante tenía "una de las voces
más emotivas de cualquier época" . Sus actuaciones en La Scala
proporcionaron "años de esplendor irrepetible".
Gencer, contemporánea de las legendarias Maria Callas y Renata Tebaldi, debutó
en La Scala en 1957, en el papel de Madame Lidoine en el estreno de
"Diálogos de Carmelitas" de Francois Poulenc.
Previamente, había actuado con éxito en "Madama Butterfly" de Puccini
y "Eugene Oneguin" de Chaicovski en Nápoles. Su carrera abarcó 30
años y más de 70 papeles.
"Leyla Gencer, artista mundial, era nuestro honor en la escena
internacional y a inscrito su hombre en la historia de la ópera", dijo el
ministro de Cultura turco Ertugrul Gunay.
Gencer nació en Estambul en 1928, de madre polaca y padre turco. Su maestra fue
la cantante italiana Giannina Arangi Lombardi. Debutó en 1950 en Ankara, en el
papel de Santuzza en "Cavalleria Rusticana"
|
| Leyla Gencer in Pkovaya Dama, 1961 Photo © TEATRO ALLA SCALA / ERIO PICCAGLIANI, Milano |
Debutó en la ópera en Ankara en 1950 interpretando a Santuzza, de Cavalleria rusticana, de Mascagni. Con el mismo personaje actuó por primera vez en Nápoles, donde a lo largo de su carrera fue admirada y estimada de una manera especial. En La Scala de Milán se presentó como Madame Lidoine en el estreno mundial de Diálogos de carmelitas, de Poulenc, en 1957. No fue el único estreno en el teatro milanés, pues también participó en Asesinato en la catedral, de Pizzetti. Fue precisamente en Milán donde la apodaron la diva turca, actuando en La Scala con regularidad hasta 1983 y aceptando, una vez retirada, la dirección de la academia de jóvenes intérpretes, gracias a una iniciativa de Riccardo Muti. En el Covent Garden de Londres debutó en 1962, y la penetración en el extenso circuito americano la hizo desde la Ópera de San Francisco.
Su repertorio básico fue el italiano, desde el belcantismo de Bellini y Donizetti hasta el verismo, con parada y fonda privilegiada en Verdi. Con Karajan, por ejemplo, cantó Violeta, de La traviata, en la Ópera de Viena. No solamente incorporó a su repertorio las grandes óperas verdianas como Aida, La forza del destino o Don Carlo. También contempló títulos de juventud del compositor como La battaglia di Legnano, I due Foscari, Attila, Jerusalem y otras. En las óperas de Verdi formó pareja con frecuencia con Carlo Bergonzi, al igual que en las de Donizetti lo hizo con Jaume Aragall. De la actividad operística se retiró en 1985 en La Fenice de Venecia, pero continuó dando recitales hasta 1992.
Contemporánea de Maria Callas y Renata Tebaldi, la soprano "de agilidad" Leyla Gencer no abdicó en ningún momento de su condición de oriental y musulmana. Se definía a sí misma como fatalista, gentil, pacífica e incluso conformista, pero cuando pisaba un escenario se transformaba y llenaba sus personajes de una fuerza, un carácter y una musicalidad arrolladoras. Todo ello ha contribuido en gran medida a que su valoración artística haya entrado en un territorio casi de leyenda, a pesar de que sus grabaciones discográficas no son excesivamente numerosas.
O funeral foi marcado para esta segunda-feira, dia 12, na pequena igreja histórica de San Babila, no centro de Milão. As cinzas serão levadas a Istanbul, sua cidade natal, e jogadas nas águas do Estreito de Bósforo, de acordo com seu desejo.
The singer known
as La Diva Turca - the Turkish Diva - died Friday of respiratory problems and
heart failure at home in Milan, La Scala and the Turkish State Opera and Ballet
said.
La Scala expressed "immense sorrow" over Gencer's death and said the singer had "one of the most emotional voices of any time."
It said in a statement that her performances at La Scala had provided "years of unrepeatable splendor."
Gencer was born in Istanbul in 1928 to a Polish mother and a Turkish father.
She studied privately in Ankara, the Turkish capital, with Italian opera singer Giannina Arangi Lombardi and made her operatic debut there in 1950, cast as Santuzza in Pietro Mascagni's "Cavalleria Rusticana" ("Rustic Chivalry") - a role she would later reprise on world stages.
Gencer, a contemporary of opera legends Maria Callas and Renata Tebaldi, made her La Scala debut in 1957, playing Madame Lidoine in the premiere of Francis Poulenc's "Dialogues des Carmelites." She moved to the Milanese opera house after successful performances in "Madame Butterfly" and Tchaikovsky's "Eugene Onegin" in Naples.
Her repertoire during a career spanning some 30 years included more than 70 roles. At La Scala, she was cast as the first woman of Canterbury in the world premiere of Pizzeti's "L'Assasinio nella Cattedralle" ("Murder in the Cathedral"). A debut at the Royal Opera House, in London, came in 1962 when she performed Elisabetta in "Don Giovanni."
"Leyla Gencer, a world artist, had become our honour in the international scene and has inscribed her name on the history of opera," Culture Minister Ertugrul Gunay said.
"The Turkish opera, the international art world, have lost a great personality. She was one of the most important opera singers of the 20th century," said Rengim Gokmen, director of the Turkish State Opera and Ballet.
After retiring from opera in 1985, the singer devoted herself to discovering and training young talent. An annual Turkish-sponsored voice competition is named after her.
"Even if in her finals years she was not able to go on stage, she became a leader for Turkish opera stars and trained them," Gokmen said. "We owe her a lot."
La Scala said a funeral will be held Monday in San Babila Church in Milan.
The private Dogan news agency reported that her ashes will be taken to Istanbul to be scattered over the Bosporus, in line with her wishes. The strait forms the boundary between the European and Asian parts of Turkey.
The singer known as La Diva
Turca — the Turkish Diva — died of respiratory problems and heart failure at
home in Milan, La Scala and the Turkish State Opera and Ballet said.
Gencer was born in Istanbul in 1928 to a Polish mother and a Turkish father.
She studied privately in Ankara, the Turkish capital, with Italian opera singer Giannina Arangi Lombardi and made her operatic debut there in 1950, cast as Santuzza in Pietro Mascagni's "Cavalleria Rusticana" ("Rustic Chivalry") — a role she would later reprise on world stages.
Gencer, a contemporary of opera legends Maria Callas and Renata Tebaldi, made her La Scala debut in 1957, playing Madame Lidoine in the premiere of Francis Poulenc's "Dialogues des Carmelites." She moved to the Milanese opera house after successful performances in "Madame Butterfly" and Tchaikovsky's "Eugene Onegin" in Naples.
Her repertoire during a career spanning some 30 years included more than 70 roles. At La Scala, she was cast as the first woman of Canterbury in the world premiere of Pizzeti's "L'Assasinio nella Cattedralle" ("Murder in the Cathedral"). A debut at the Royal Opera House, in London, came in 1962 when she performed Elisabetta in "Don Giovanni."
After retiring from opera in 1985, the singer devoted herself to discovering and training young talent. An annual Turkish-sponsored voice competition is named after her.
La soprano turca Leyla Gencer, quien desarrolló su carrera en La Scala de Milán, ha muerto, informaron el sábado dos teatros líricos. Tenía 80 años.
Conocida como La Diva Turca, Gencer murió de insuficiencia cardiorrespiratoria en su casa de Milán el viernes, informaron La Scala y la Opera y Ballet Estatal de Turquía.
La Scala expresó su "enorme pesar" y dijo que la cantante tenía "una de las voces más emotivas de cualquier época". Sus actuaciones en La Scala proporcionaron "años de esplendor irrepetible".
Gencer, contemporánea de las legendarias Maria Callas y Renata Tebaldi, debutó en La Scala en 1957, en el papel de Madame Lidoine en el estreno de "Diálogos de Carmelitas" de Francois Poulenc.
Previamente, había actuado con éxito en "Madama Butterfly" de Puccini y "Eugene Oneguin" de Chaicovski en Nápoles.
Su carrera abarcó 30 años y más de 70 papeles.
"Leyla Gencer, artista mundial, era nuestro honor en la escena internacional y a inscrito su hombre en la historia de la ópera", dijo el ministro de Cultura turco Ertugrul Gunay.
Gencer nació en Estambul en 1928, de madre polaca y padre turco. Su maestra fue la cantante italiana Giannina Arangi Lombardi.
Debutó en 1950 en Ankara, en el papel de Santuzza en "Cavalleria rusticana".
HOY.COM
ANKARA. AP. La soprano turca Leyla Gencer, quien desarrolló su carrera en La Scala de Milán, ha muerto, informaron ayer dos teatros líricos. Tenía 80 años. Conocida como La Diva Turca, Gencer murió de insuficiencia cardiorrespiratoria en su casa de Milán el viernes, según informaron.
 |
Leyla Gencer in Recital, RAI TV, 1982 Photo © POZZAR, Trieste |
Opera dünyası onu unutmayacak
Leyla Gencer, 1928 yılında İstanbul’da doğdu. İstanbul Belediye Konservatuarı’nda başladığı şan eğitimine İtalyan soprano Giannina Arangi-Lombardi ve Apollo Granforte ile devam etti. Leyla Gencer sanat hayatına ilk adımı 1950 yılında Ankara Devlet Operası sahnesinde Mascagni'nin Cavalleria Rusticana eserindeki Santuzza rolüyle attı. Leyla Gencer’in 1954 yılında Napoli’deki Santa Carla Tiyatrosu’nda “Madame Butterfly” operasıyla başlayan uluslararası platformdaki opera serüveni 1957 yılında Milano’da La scala Operası’nda ilk kez sahneye çıktığında seslendirdiği Poulenc’in Les Dialogues de Carmelites operasındaki rolüyle kazandığı başarıyla doruğa yükseldi.
Dünyanın bütün ünlü opera sahnelerinde “La Diva Turca” olarak alkışlanan ve büyük başarılara imza atan Leyla Gencer 1980 yılında sahneleri bıraktığı güne kadar dorukta kaldı. Opera repertuarı 34 bestecinin 70’in üzerinde operasından oluşan Leyla Gencer 1988 yılında sunulan “Devlet Sanatçısı” unvanının yanı sıra, en sonuncusu da 2007’de İtalya’da aldığı Caruso Ödülü’ne kadar pek çok önemli opera ödülünün de sahibiydi.
Opera
tarihinin gelmiş geçmiş en büyük divalarından olan Leyla Gencer hayatının son
yıllarını Milano’da La Scala Operası’nda opera sanatçıları için kurulan
akademinin sanat yönetmeni olarak, genç şancıları yetiştirmeye adadı.
İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın Mütevelliler Kurulu Başkanı olan Leyla Gencer 1995 yılından beri düzenlenen “Leyla Gencer Uluslararası Şan Yarışmasıyla opera dünyasına yeni yetenekler kazandırmaya devam ediyordu.
Leyla Gencer’in cenazesi 12 Mayıs Pazartesi günü Milano’da La Scala Operası’nın Santa Babila Kilisesi’nde düzenleyeceği bir törenden sonra vasiyeti doğrultusunda yakılmak üzere krematoryuma götürülecek. Leyla Gencer’in külleri daha sonra İstanbul’a getirilerek yine kendi vasiyetiyle Ortaköy’de yapılacak bir törenle Boğaz sularına dökülecek.
İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın yeni yapılmakta olan merkezinde sanatçının vasiyeti üzerine bir “Leyla Gencer Müzesi” oluşturulacak.
Gencer
çok önemli bir kayıp
Leyla Gencer'in ilerleyen yaşı nedeniyle son yıllarda sahneye çıkamadığını anımsatan Gökmen, “Son yıllarında sahneye çıkamasa da Türk opera sanatçılarına önder olmuş, onları eğitmiştir. Çok övgüye değer çalışmaları olmuştur. Bunları son derece şükranla karşılıyoruz” sözleriyle Gencer'in Türk opera sanatındaki önemli yerini vurguladı.
Türk
sanatçıların Gencer'i asla unutmayacağını ifade eden Gökmen, “Türk opera
sanatçıları çok kederliyiz. Bütün dünyadaki opera sanatçılarının bu kederi
paylaştığını düşünüyorum. Tüm opera ve sanat dünyasının başı sağ olsun”
diye konuştu.
Muhteşem
bir hassasiyetle donatırdı
Leyla Gencer'in inanılmaz detayları gerçekleştirebilen bir sesi olduğunu belirten Say, sanatçının ölümünden duyduğu üzüntüyü şöyle aktardı: “O, en zor tizlikteki sesleri muhteşem bir hassasiyet ile donatır, müziğe çevirir, renkten renge sokardı. Çok detay severdi, her nota müzik olmalıydı. Her ses, o sırada gerçekleştirdiği roldeki kahramanın duygularını en doğal ve çarpıcı haliyle yansıtmalıydı. Bütün bunları Gencer'in kayıtlarında çok iyi hissederiz de zaten. Çok fazla plak kaydı yapmamıştı ama günümüzde eski, radyo ve korsan kayıtlarla birlikte 30'a yakın opera yorumu canlı performansıyla bulunmaktadır. Donizetti ve Verdi operalarında Leyla Gencer yorumları bütün dünyaca kabul edilmiş bir örnek teşkil etmişti. Yıllarca adı en büyük divalarla ve Maria Callas ile anılmıştı. Onu her zaman örnek almalıyız. Bir Türk sanatçısı olarak dünyanın ilk parlayan yıldızıdır. Bu zorlu yolda en çok onun emeği vardır.”
Bakan Günay: Türkiye’nin Gururuydu
Kültür ve Turizm Bakanı Günay, opera sanatçısı Leyla Gencer’in vefatı nedeniyle bir başsağlığı mesajı yayınladı. Gencer’in vefatından büyük üzüntü duyduğunu ifade eden Günay mesajında şunları kaydetti: “Bir dünya sanatçısı olan Leyla Gencer, uluslararası alanda da ülkemizin gururu olmuş ve adını opera tarihine başarıyla yazdırmıştır. Operamızın divası Gencer’e Allah’tan rahmet, opera camiasına ve Türk milletine başsağlığı diliyorum."
 |
Leyla Gencer in Recital, RAI TV, 1982 Photo © POZZAR, Trieste |
Gerçek Diva son yolculuğuna uğurlandı
Korsan kayıt çalındı
Önce ayin sonra Fatiha
Cenazeden notlar
İtalya’da siyasi yolsuzluklara karşı yürütülen ’Temiz Eller’ soruşturmasının baş isimlerinden eski savcı Francesco Saverio Borrelli, Leyla Gencer’in yakın dostlarından Kontes Mocenigo, sanatçının biyografisini de kaleme alan Franca Cella da törene katıldı.
Sanatçı için San Babila Kilisesi’nde düzenlenen ayine, başta La Scala Operası
ve Türkiye’nin Milano Başkonsolosluğu’ndan olmak üzere gelen çok sayıdaki
çelenk arasında, ünlü yazar Yaşar Kemal tarafından gönderilen çiçek de dikkati
çekti.
Baba Bektaşi anne Katolik
Dininizi siz seçin
Gencer ismi sayesinde Roma’da bilet
buldum
Ankara’da törene sadece 40 kişi katıldı
