LEYLA GENCER: Primadonna and Solitude
11 September - 10 October 2018
Borusan Music House
Curated by Yekta Kara
The
exhibition is curated by Yekta Kara, who has served consecutively as a soloist,
intendant, artistic director, and director-in-chief in the Istanbul State Opera
and Ballet for 35 years and currently a professor in the Mimar Sinan Fine Arts
University State Conservatory Opera Department. She also has had the
opportunity to work with Leyla Gencer in person. In this exhibition, she
highlights Leyla Gencer’s dedication to her art throughout her stellar career
spanning the world’s leading opera houses and her 25 years as the glorious
primadonna of Teatro alla Scala. The Leyla Gencer: Primadonna and Solitude exhibition,
organised in collaboration with Borusan Sanat, will be at Borusan Music House between
11 September and 10 October.
ARTTV
2018 September
AYÇA GÜNEY
Leyla Gencer: Primadonna ve Yalnızlık
Yazı ve Fotoğraflar: Ayca Güney
Leyla Gencer Türk opera sanatçısıdır. 20. yüzyılın en
önemli sopranolarından birisi olarak görülür. Batı ülkelerinde "La Diva
Turca", "La Gencer", "La Regina" olarak ün yapan;
Milano, Roma, Napoli, Venedik, Viyana, Paris, San Francisco, Köln, Buenos
Aires, Londra, Rio de Janerio, Bilbao, Chicago"da sanatını dinleten;
Lucia"nın, Norma"nın, Lady Macbeth"in, Queen Elizabeth"in,
Filoria Tosca"nın, Lucrezia"nın, Madam Butterfly"ın,
Alceste"nin, Aida"nın, Violetta"nın, Leonora"nın
"Leyla la Turca"sı soprano Leyla Gencer, hem seçkin opera
sahnelerinde hem resitallerinde hayranlık uyandırmış sanatçılardandır. Opera
repertuarı 23 bestecinin 72 yapıtını kapsamıştır.
Leyla Gencer 1928'de Polonezköy'de doğdu. Babası
Safranbolulu köklü Müslüman bir ailenin oğlu olan Hasanzade İbrahim Bey, annesi
Polonyalı Katolik bir ailenin kızı olan Alexandra Angela Minakovska'dır. Ailesi
sonradan Çeyrekgil soyadını aldı. Annesi, İbrahim beyle evlendikten sonra
Müslüman olup Atiye adını aldı. Gencer ileriki yıllarda bir röportajında "Müslüman
ve oryantal bir altyapıdan geliyorum" demiştir.
Babası İbrahim Bey, ağabeyi Hüseyin Çeyrekgil ile
çiftçilik, balıkçılık, taşımacılık ve Çubuklu suyunun işletmesini yapıyordu;
ayrıca Lale Sineması’nın işletmesini üstlenmişti ve Karaköy’de hanları bulunuyordu.
Leyla, babasını genç yaşta kaybetti. 1946'da varlıklı bir bankacı olan İbrahim
Gencer ile evlendi ve Gencer soyadını aldı.
Leyla Gencer, İstanbul İtalyan Lisesi'ni bitirdi ve
bir süre İstanbul Devlet Konservatuarı’nda şan eğitimi aldı. Konservatuarda,
Fransa'nın önde gelen hocalarından Reine Gelenbevi, ünlü orkestra şefi Muhittin
Sadak ve besteci Cemal Reşit Rey'in öğrencisi oldu. Ankara Devlet
Konservatuarı'nda ders vermek üzere Türkiye'ye gelen ünlü İtalyan soprano
Giannina Arangi-Lombardi ile tanıştıktan sonra İstanbul'daki konservatuar
eğitimini yarıda bırakarak çalışmalarını Ankara'da onun özel öğrencisi olarak
sürdürdü. Ankara Devlet Tiyatrosu'nun (opera da tiyatroya bağlı idi) korosuna
girdi. Hocası Arangi Lombardi, bir yıl sonra kızını ziyaret için gittiği
İtalya'da hastalanarak hayatını yitirince çalışmalarını İtalyan bariton Apollo
Granforte ile sürdürdü.
Primadonna kime denir? Opera sahnelerinde başrol
oynayan kadın sanatçılara mı? Bu yanıt kısmen doğru; çünkü her başrol oyuncusu,
primadonna olamaz. Kişilik, karizma, geniş bir izleyici kitlesini etkileme ve
peşinden sürükleme gücü, dünyanın en büyük, en seçkin tiyatrolarında sahneye
çıkabilme, az sayıda konser ve temsille sınırlı kalmayıp zirvede geçirilen uzun
yıllar, kendisinden sonra gelen nesillerin bile aşamadığı üstün başarılar bu
unvanı kazanmada tayin edicidir.
Peki, nasıl primadonna olunur? Ses ve yetenek yeterli
mi? Elbette hayır… Sayıları oldukça az gerçek primadonnaların ‘olmazsa olmaz’
bu özelliklerinin yanı sıra sın derece zeki ve duygu yüklü olduklarını, kişisel
yaşamlarında her şeyi bir kenara itip büyük özverilerde bulunduklarını,
kendilerini salt işlerine, sanata adadıklarını biliyoruz.
Leyla Gencer evrensel boyutta kariyer yapmış, La
Scala’da yani opera dünyasının tartışmasız en önemli kurumunda-elli yıl baş
tacı edilmiş, hala önünde saygıyla eğildiğimiz ve her zaman eğileceğimiz,
ülkemizin yetiştirdiği efsanevi bir sanatçı. Kendine özgü yorumlarıyla, üstün
oyunculuğuyla, hayat verdiği karakterlere kattığı farklı boyutlarla seyircide
hep hayranlık uyandırdı, opera sanatçılığının sadece ses ve teknikten ibaret
olmadığını kanıtladı.
Araştırmacı kişiliğiyle arşivlerde, kütüphanelerin tozlu raflarında sıkışıp
kalmış birçok operayı buldu, yeniden yorumlayarak tiyatroların repertuvarlarına
kazandırdı. Gençlere ışık tuttu, akademi kurdu. Kendini onların eğitimine
adadı. Yarışmalarla yollarını açtı, yeni yıldızların doğmasını sağladı.
Peki bunları yaparken bedel ödemedi mi hiç? Ödedi elbet; hem de çok… Her gerçek
primadonna gibi o parıltılı dünyanın gerisinde, fevkalade yoğun bir çalışmaya,
sahnede durmaksızın verilen sınavlara karşı dayanıklı olma çabasına, evde ya da
otel odalarında, hep araştırarak, öğrenerek geçirilen yalnız günlere, gecelere
dayalı bir yaşam sürdü. Vatanından, ailesinden, dostlarından, eşinden
uzaktaydı. Leyla Gencer’in hayatında her şeyden önce sanatı vardı. Kendini ona
adamıştı.
İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın düzenlediği Leyla Gencer: Primadonna ve
yalnızlık sergisi, ölümünün onuncu yıldönümünde büyük Soprano Leyla Gencer’in
yaşamına samimi bir bakış açısı sunarken sanatçının incelikli, duygu dolu
kişiliğine saygı duruşunda bulunuyor. Prof. Yekta Kara’nın, Leyla Gencer’in
kişisel eşyalarından hazırlandığı özel bir seçkiyi, büyük sopranonun yaşamının farklı
kesitlerinden kayıtlarla bir araya getirdiği sergi, Borusan Müzik Evi’nde 10
Ekim’e kadar ziyaret edilebilir.
İKSV’nin basın bülteninden yararlanılmıştır.
https://www.arttv.com.tr/yazi/leyla-gencer-primadonna-ve-yalnzlk-yazan-ayca-guney
NATURA
2018 September - October
EVRENSEL DAILY NEWSPAPER
2018.09.11
SABAH DAILY NEWS PAPER
2018.09.12
Leyla Gencer sergisi açıldı
20. yüzyılın en önemli opera sanatçılarından Leyla Gencer vefatının 10. yılında kişisel eşyalarından hazırlanan sergiyle anılıyor.
İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV), 20. yüzyılın en önemli opera sanatçıları arasında gösterilen Leyla Gencer'i vefatının onuncu yıldönümünde özel bir sergiyle anıyor. Küratörlüğünü Prof. Yekta Kara'nın üstlendiği "Leyla Gencer: Primadonna ve Yalnızlık" başlıklı sergi, Gencer'in kişisel eşyalarından özel bir seçkiyi, yaşamının farklı kesitlerinden kayıtlarla bir arada izleyiciye sunuyor.
Sergi önceki akşam küratörü Prof. Yekta Kara, İKSV Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Eczacıbaşı, Borusan Holding Yönetim Kurulu Üyesi Zeynep Hamedi, İKSV Genel Müdürü Görgün Taner, İKSV Genel Müdür Yardımcısı Yeşim Gürer Oymak ve Borusan Sanat Genel Müdür Ahmet Erenli'nin katılımıyla açıldı. Sergi, 10 Ekim'e dek Borusan Müzik Evi'nde ziyaret edilebilecek.
İKSV ayrıca, Borusan Sanat ve La Scala Tiyatrosu Akademisi iş birliğinde, Leyla
Gencer Şan Yarışması'nın dokuzuncusunu 23-28 Eylül tarihleri arasında
İstanbul'da düzenleyecek. 9. Leyla Gencer Şan Yarışması final serisinde 15
ülkeden, aralarında Türkiye'den de 14 sanatçının bulunduğu 44 şancı yarışacak.
HÜRRİYET KİTAP
2018.09.14
HÜRRİYET KİTAP
2018.09.23
TRT WORLD SHOWCASE
2018 September
